„Bezbezokolicznikowy” język bułgarski
Język bułgarski może się poszczycić bardzo skomplikowanymi czasownikami, ale za to nie ma bezokoliczników. Poza tym ma aż siedemdziesiąt dialektów. Można mu też przypisać spore zasługi w szerzeniu piśmienności wśród innych języków słowiańskich. Czym nas jeszcze zaskoczy język bułgarski?
Język bułgarski to język oficjalny nie tylko w Bułgarii i w Unii Europejskiej, ale także na obszarze greckim (Góra Athos). Ponadto jest językiem mniejszości na terenie Rumunii (odmiana Banat), Serbii, Słowacji, Ukrainy czy Węgier. Warto przypomnieć, że starobułgarski był bardzo istotny w szerzeniu piśmienności wśród wszystkich innych języków słowiańskich. Pierwszą pisemną wersję języka stworzyli Cyryl (Konstantyn) i Metody w IX wieku. Następnie wykorzystywano ją jako język literacki wśród wszystkich narodów słowiańskojęzycznych.
Język bułgarski w zasadzie nie ma przypadków (poza zaimkami osobowymi – tu występują mianownik, celownik i biernik). Istnieją też formy wołacza, choć są stopniowo wypierane z języka. Najbardziej skomplikowaną częścią bułgarskiej gramatyki (również w porównaniu do innych języków słowiańskich) są czasowniki. Odmieniają się przez osoby, liczby, a bywa, że i rodzaje. Mają również aspekt (dokonany i niedokonany), stronę, dziewięć czasów, trzy tryby, cztery wyznaczniki ewidencjalności i aż sześć nieosobowych form czasownika. We współczesnym języku bułgarskim nie ma za to bezokolicznika.
Język bułgarski może się poszczycić około 70 dialektami (w tym 40 występuje w samej Bułgarii) w dwóch głównych grupach (wschodnie i zachodzie). Każda inaczej oddaje dawną słowiańską samogłoskę jat’ (czyli: Ѣ) – w „miękkiej mowie” (języki wschodnie) i „twardej mowie” (języki zachodnie).
Wśród zabawnych przysłów można wymienić: Да вдигаме гълъбите! (co da się przetłumaczyć jako „weźmy gołębie” – czyli po prostu: chodźmy), На баба ти хвърчилото! („latawiec twojej babci” – coś nieprawdopodobnego) czy Гладна мечка хоро не играе („głodny niedźwiedź nie tańczy w kółko” – głód nie pozwala myśleć o niczym innym). Najdłuższy wyraz to Непротивоконституцион¬ствувателствувайте (nie działajcie przeciwko konstytucji). Co interesujące, nie znajdziemy go w słownikach!
Język bułgarski – jak każdy język – kryje w sobie mnóstwo ciekawostek.
Źródło tekstu i grafiki: https://lingvo.info/pl/lingvopedia/bulgarian