W powszechnej świadomości jeden tłumacz danego języka nie różni się kompetencjami od drugiego, gdy w grę wchodzi ta sama kombinacja – i wszystko jedno, komu powierzymy tekst do przekładu. To mylne przekonanie. Tłumacze mogą mieć różne specjalizacje, co więcej – mogą także wykonywać tłumaczenia przysięgłe, a więc sporządzać oficjalne dokumenty respektowane chociażby na salach sądowych. Kim jest tłumacz przysięgły i czym różni się od innych tłumaczy?

Większość tłumaczeń to tłumaczenia zwykłe, czyli nieuwierzytelnione. Jednak w pewnych sytuacjach wymagane jest uwierzytelnienie – to znaczy urzędowe zagwarantowanie wierności i poprawności tekstu. Nazywamy je wtedy tłumaczeniem przysięgłym (uwierzytelnionym). Tłumaczenie przysięgłe potrzebne jest szczególnie, choć nie wyłącznie, w sytuacjach oficjalnych, gdy w grę wchodzi przekład materiałów używanych w obiegu służbowym, księgowym czy sądowym – dokument do tłumaczenia trzeba wtedy powierzyć tłumaczowi o odpowiednich uprawnieniach. Każde z takich tłumaczeń zostaje opatrzone pieczęcią, podpisem tłumacza i numerem wpisywanym do specjalnego repertorium. Skąd taka konieczność?

Tłumacz przysięgły jest osobą zaufania publicznego, urzędnikiem państwowym. Wykonuje on tłumaczenia np. z polecenia rozmaitych urzędów, administracji państwowej, sądownictwa czy policji. Aby otrzymać tytuł tłumacza przysięgłego, musi on przejść szereg szkoleń zakończonych egzaminem. Uprawnienia takiemu tłumaczowi nadaje Minister Sprawiedliwości. Samo nadanie odpowiednich praw to właściwie dopiero początek kariery. Tłumacz przysięgły musi na bieżąco poszerzać wiedzę czy kompetencje, orientować się w tym, jak rozwijają się dziedziny, w ramach których jest specjalistą. Również pod względem etycznym musi pozostawać bez zarzutu. Ten zawód wiąże się z niewątpliwym prestiżem, ale przede wszystkim z ogromną odpowiedzialnością.

Tłumaczenia przysięgłe zamawiają instytucje państwowe, firmy bądź osoby prywatne. Są to przeważnie tłumaczenia prawne bądź finansowe, ale nie tylko. Jeśli kupisz auto za granicą (na przykład od naszych niemieckich sąsiadów), konieczna jest jego rejestracja w Polsce, a to wiąże się z tłumaczeniem poświadczonym określonych dokumentów (na przykład dowodu rejestracyjnego czy umowy kupna). Jeśli zawierasz związek małżeński z osobą z innego kraju, to wymaga tłumaczeń przysięgłych (karty pobytu, paszportu, aktu urodzenia). Tłumaczeń przysięgłych potrzebują także przedsiębiorcy (chodzi tu o tłumaczenia statutów, odpisu z KRS-u, zaświadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pozwoleń, certyfikatów itp.). Również niektóre tłumaczenia ustne wymagają uwierzytelnienia.

Gdy potrzebujemy tłumaczenia, warto upewnić się, czy nie należy go zlecić tłumaczowi przysięgłemu. Jego pieczątka może okazać się niezbędna!