Nowe tłumaczenie futurologicznego dramatu Karela Čapka
W Wolnych Lekturach ukazał się znakomity dramat Karela Čapka w nowym tłumaczeniu autorstwa dr Martyny M. Lemańczyk. Co ciekawe, w „R.U.R.” po raz pierwszy użyto słowa „robot”.
Biblioteka internetowa Wolne Lektury udostępnia w tym roku dzieła pioniera fantastyki naukowej Karela Čapka w nowych tłumaczeniach. Dystopijny futurologiczny dramat R.U.R. w nowym tłumaczeniu dr Martyny M. Lemańczyk został właśnie opublikowany bezpłatnie i legalnie na stronie internetowej. Jeszcze w tym roku – jesienią – ukaże się powieść Inwazja jaszczurów (tłumaczenie: Jacek Illg).
R.U.R. – skrót od „Rossum’s Universal Robots”, czyli z angielskiego „Roboty Uniwersalne Rossuma” – to utwór literacki, w którym po raz pierwszy pojawiło się słowo „robot”. Jak wyjaśniał sam autor, wymyślił je jego brat, Josef. W języku czeskim słowo to oznaczało początkowo pracę przymusową, a także tanią wydajną siłę roboczą. Jednak wkrótce zrobiło karierę na całym świecie jako określenie maszyn imitujących i zastępujących ludzi. Dzięki dramatowi Čapka określenie „robot” weszło do języka nauki i kultury, a w następstwie do powszechnego obiegu. Choć ten utwór powstał w 1920 roku, problemy w nim poruszane (rewolucja społeczna, postęp techniczny i jego konsekwencje, wyzwolenie od pracy najemnej) są wciąż aktualne.
Do 1923 roku to dzieło doczekało się tłumaczeń aż na 30 języków, co przyniosło czeskiemu pisarzowi międzynarodową sławę. Dramat zaczyna się prologiem – wycieczką Heleny po fabryce robotów. Tworzone istoty, które podziwiają Helena i Rossum po latach stają się nieobliczalne i niebezpieczne. Choć Čapek przedstawił śmiałą wizję futurystyczną, towarzyszą jej staroświeckie szczegóły: papierowe księgi rachunkowe, gazety i dokumentacja badawcza.
Biblioteka internetowa Wolne Lektury publikuje dzieła Karela Čapka w ramach Roku Lema.
Wkrótce ukażą się książki, które miały wielki wpływ na tego wybitnego polskiego pisarza. Roboty wymyślone przez Karela Čapka pojawiają się przecież m.in. w Księdze Robotów, Bajkach robotów, Cyberiadzie czy Niezwyciężonym. W kolekcji „Stanisław Lem poleca” w Wolnych Lekturach ukazały się jeszcze m.in. powieści i opowiadania Stefana Grabińskiego oraz Wspomnienia z martwego domu Fiodora Dostojewskiego.
Warto powrócić do tego zapomnianego dramatu!
