W zeszłym roku zmarli ostatni rodzimy użytkownicy języka Juma oraz dialektu języka aleuckiego Bering. Tym samym wymarły także ich języki. Jak alarmują wybitni specjaliści, ten los może spotkać o wiele więcej języków.

W 2021 r. zmarli ostatni rodzimi użytkownicy języka Juma i dialektu języka aleuckiego Bering, a zatem wymarły także ich języki. Juma używało jedno z plemion żyjących w Amazonii. Z kolei w dialekcie języka aleuckiego Bering mówili zamieszkujący Kamczatkę i Alaskę Aleuci.

Aruka Juma był ostatnim użytkownikiem języka Juma (nazwa jest tożsama z nazwą amazońskiego plemienia, z którego pochodził). Po zawirowaniach historycznych zostało wyłącznie sześciu członków plemienia, w tym Aruka. W 1998 r. on i jego rodzina zostali wypędzeni ze swojej ziemi i przewiezieni do Porto Velho, stolicy brazylijskiego stanu Rondonia. Przez 14 lat Aruka zabiegał o oddanie ziemi na drodze prawnej. Udało się ją odzyskać w 2012 roku. Wnukowie Aruki mówią tylko po portugalsku. Aruka odczuwał frustrację, nie mogąc skomunikować się z nimi, ani nauczyć ich tradycji plemienia Juma. Czuł się ogromnie samotny. Zmarł w szpitalu Porto Velho. Miał około 90 lat.

Niedługo później na leżącej w Rosji Kamczatce zmarła 93-letnia Wera Tymoszenko, ostatnia użytkowniczka dialektu języka aleuckiego Bering. Była znakomitą ekspertką w dziedzinie języka aleuckiego, kultury, którą opisywał i historii. Przez 30 lat pracowała w państwowym archiwum języka aleuckiego. Zajmowała się również tłumaczeniami. Tłumaczyła na swą ojczystą mowę książki i poezję. Próbowała także uczyć aleuckiego. Od niedawna pełniła też funkcję doradcy dla zagranicznych rosyjskich lingwistów. „W czasach, gdy byłam uczennicą, nikt nie spodziewał się, że język, który słyszeliśmy w każdym domu, mógłby zniknąć” – mówiła trzy lata temu. Jak twierdzi szef Instytutu Badań Językowych przy Rosyjskiej Akademii Nauk Jewgienij Golowko, kilku użytkowników języka aleuckiego wciąż żyje na należącej do amerykańskiego stanu Alaska wyspie Atka. Jednak dialekt używany po amerykańskiej stronie bardzo się różni od dialektu Beringa.

Język aleucki było niegdyś rozpowszechniony wśród rdzennych ludów Aleutów, Wysp Pribyłowa, Wysp Komandorskich i Alaski. Według szacunków ekspertów, na świecie żyje od ok. 100 do 150 aktywnych użytkowników tego języka.

Według danych organizacji SIL International, aż jedna piąta z ponad siedmiu tys. języków świata zginie z końcem stulecia. Warto przypomnieć, że zanik każdego języka jest niepowetowaną stratą dla historii i kultury. Wszak każdy język obrazuje specyficzny sposób myślenia. Na szczęście języki można ocalić lub zrekonstruować – również dzięki tłumaczeniom.

Źródło tekstu i grafiki: https://kultura.onet.pl/wiadomosci/wymierajace-jezyki-na-swiecie-jezyk-juma-i-dialekt-jezyka-aleuckiego-bering/4h2stky