Najlepszy reportaż 2020 roku
Jessica Bruder, amerykańska dziennikarka, została laureatką Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. To prestiżowe wyróżnienie przyniosła jej książka „Nomadland. W drodze za pracą”. Nagrodzono również tłumaczkę tego reportażu – Martynę Tomczak.
Tegoroczna Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego trafiła do Jessiki Bruder, amerykańskiej dziennikarki. Otrzymała ją za znakomitą książkę Nomadland. W drodze za pracą. Podczas uroczystej gali w Teatrze Studio w Warszawie spotkały się finalistki 12. edycji Nagrody. Oprócz laureatki były to: Eliane Brum z Brazylii, rosyjska pisarka Jenela Kostiuczenko, szwedzka autorka Matilda Voss Gustavsson oraz Karolina Sulej.
Dlaczego jury pod przewodnictwem Katarzyny Surmiak-Domańskiej przyznało nagrodę właśnie tej książce? W laudacji czytamy:
„Jessica Bruder odsłania prawdę, od której już nie można odwrócić oczu. Oto w jednym z najbogatszych państw świata ludzie, którzy – chociażby ze względu na swój kolor skóry i wykształcenie – teoretycznie należą do grupy uprzywilejowanej, dziś walczą o przetrwanie. Kryzys z 2008 roku wyrzucił ich poza wygodny świat klasy średniej, który przez całe życie wydawał im się oczywistością. Stracili pracę, oszczędności, musieli zaczynać od zera. Kiedy sytuacja na rynku polepszyła się, okazało się, że dla nich powrotu nie ma. Ich miejsca zajęli młodsi. Nie mając również szans na spokojną emeryturę (…), stali się uchodźcami we własnym kraju. (…) Tym, co przesądza jednak o literackiej klasie reportażu Nomadland, jest jego niejednoznaczność. Bo ta katastroficzna opowieść przekornie niesie w sobie zadziwiający ładunek optymizmu. Widzimy skrajnie ubogich ludzi w tak zwanym wieku poprodukcyjnym, w których wzbiera niezwykła mobilizacja. Nie czekają, aż zadba o nich państwo, krewni. Biorą los w swoje ręce. Zaczynają się w swojej bezmiejscowości urządzać, usprawniać ją, budują wokół niej kulturę”.
Warto zaznaczyć, że Jessica Bruder pracując nad swoją książką, spędziła 3 lata w podróży – towarzysząc swoim bohaterom i bohaterkom, przemierzyła łącznie 24 tysiące kilometrów.
Z kolei autorka tłumaczenia – Martyna Tomczak – powiedziała:
„Ja przede wszystkim chciałam bardzo podziękować Jessice, że napisała taką książkę, którą kiedy się tłumaczy, to słyszy się te dźwięki, widzi te krajobrazy, czuje zapachy i bardzo się przejmuje losem tych bohaterów, więc takie tłumaczenie to jest trochę jazda przed siebie i czysta przyjemność”.
Nagroda ma charakter finansowy. Jessica Bruder otrzymała 100 tysięcy złotych, a Martyna Tomczak – 20 tysięcy złotych. Wszystkim finalistkom przyznano nagrody w kwocie 5 tysięcy złotych, tłumaczkom i tłumaczowi reportaży, które znalazły się w ścisłym finale – po 2 tysiące złotych.
Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego jest formą wyróżnienia książek reporterskich, które podejmują ważne problemy współczesności i pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. To również forma uhonorowania mieszkającego przez ponad 60 lat w stolicy Ryszarda Kapuścińskiego, wybitnego reportera, dziennikarza i publicysty. Nagroda ma charakter międzynarodowy i od 12 lat jest przyznawana za najlepszy reportaż książkowy opublikowany w Polsce i po polsku między 1 stycznia a 31 grudnia poprzedniego roku. Konkurs od pierwszej edycji nagradza także tłumaczy.
Serdecznie gratulujemy!