Odkryto najstarsze zapisane zdanie. Wyryto je na grzebieniu z kości słoniowej pochodzącym sprzed 3700 lat. Po przetłumaczeniu okazało się, że dotyczy sprawy prozaicznej i zarazem bardzo ludzkiej…

Jak poinformowała grupa wybitnych amerykańskich archeologów, w środkowym Izraelu odkryto najstarsze zapisane zdanie. Zapisano je pierwszym stworzonym alfabetem i wyryto na grzebieniu z kości słoniowej. Treść tego zdania może bawić – po przetłumaczeniu okazało się, że dotyczy wszy. To najstarsze zdanie, jakie kiedykolwiek odnaleziono. W przeszłości odnajdywano litery wyryte na różnych przedmiotach pochodzących z podobnego okresu, jednak zazwyczaj składały się na jedno bądź dwa słowa. Wyjątkowe znalezisko opisano w czasopiśmie naukowym „Jerusalem Journal of Archaeology”.

Malutki grzebień (3,5 na 2,5 cm) z wykruszoną większością zębów i napisem odkryto w ruinach starożytnego Lakisz, kananejskiego państwa-miasta z przełomu trzeciego i drugiego tysiąclecia p.n.e. Co ciekawe, sam grzebień został odnaleziony już w 2017 roku. Ustalono wtedy, że pochodzi sprzed 3700 lat i przy pomocy najnowocześniejszych urządzeń technicznych przebadano go pod kątem obecności wszy – na jednym z jego zębów znaleziono pozostałości tego pasożyta. Jednak dopiero parę miesięcy temu zwrócono uwagę na wygrawerowane litery. Łącznie odkryto ich 17, z czego dwie okazały się zniszczone. Formułowały siedem słów w języku kananejskim. Po przetłumaczeniu okazało się, że tworzą inskrypcję: „Niech ten kieł pomoże usunąć wszy z włosów i brody”.

W XXI wieku istnieją odpowiednie preparaty medyczne do radzenia sobie z tym problemem – ale nie mieli ich starożytni. Mogli się posługiwać tylko grzebieniem. Co więcej, znalezisko dowodzi, że w tamtych czasach nawet ludzie bogaci zmagali się z wszami. Kość słoniowa była w Palestynie towarem importowanym i na takie przedmioty mogli sobie pozwolić najbardziej zamożni mieszkańcy.

Alfabet kananejski to pierwszy stworzony przez człowieka – wynaleziony został około 1800 lat p.n.e. przez użytkowników języków semickich. Wcześniej ludzie posługiwali się różnego rodzaju pismem, lecz nieopartym na literach (np. pismem obrazkowym jak egipskie hieroglify czy inkaskim pismem węzełkowym). Tego alfabetu używano w różnej formie przez stulecia, głównie na terenie Lewantu, później został ustandaryzowany przez Fenicjan ze starożytnego Libanu. Stał się podstawą dla języka łacińskiego, greckiego i większości dzisiejszych języków europejskich.

Źródło tekstu i grafiki: https://tvn24.pl/tvnmeteo/ciekawostki/izrael-najstarsze-zapisane-zdanie-dotyczy-wszy-odkrycie-archeologow-6214105